Badania przesiewowe

Od pewnego czasu funkcjonuje w Polsce tak zwany pakiet onkologiczny, który z założenia miał pomagać pacjentom ze schorzeniami nowotworowymi. Niestety wprowadzony przez poprzedniego ministra w pośpiechu nie jest wolny od wad – mówiąc delikatnie. Losy pakietu w przyszłości są niepewne.

Sądzę, że dla pacjentów istotniejsza od kształtu systemu jest rzetelna wiedza dotycząca problemów onkologicznych. Istotnym elementem strategii leczenia nowotworów są badania przesiewowe. Badania takie przeprowadza się u osób bez objawów chorobowych, u których istnieje podwyższone ryzyko zachorowania. Ma to na celu wykrycie choroby we wczesnej fazie. Do klasycznych badań przesiewowych należy cytologia i mammografia. Niestety nadal nie ma dobrego badania przesiewowego dla najczęstszego nowotworu występującego w Polsce – raka płuca. Rola niskodawkowej tomografii komputerowej jako badania przesiewowego jest stale dyskutowana. Niedopasowane do populacji badania przesiewowe mogą nie wykrywać zmian chorobowych lub wykrywać zmiany, które nowotworem nie są, a budzą wątpliwości i obawy pacjentów. Każde badanie wiąże się także z potencjalnymi działaniami niepożądanymi, np. napromieniowaniem, ryzykiem zakażenia, itp. W kwestii raka płuca należy podkreślić, że wprawdzie nie ma dobrego badania przesiewowego, ale został bardzo dobrze zdefiniowany czynnik ryzyka. Jest to palenie tytoniu. Zdecydowanie prościej jest rzucić palenie, niż czekać przez rok na powtórkę badania z opisem „drobny guzek”. Aktualnie w Polsce istnieje możliwość wykonania kilku rodzajów badań przesiewowych w kierunku nowotworów refundowanych przez NFZ. Najlepiej zapytać o nie lekarza rodzinnego lub na stronie internetowej NFZ.