Trasa Pyzdry-Białobrzeg liczy około 8 km i przebiega przez bardzo zróżnicowane ekosystemy. Ścieżka biegnie równolegle do czerwonego szlaku turystycznego. Punkt początkowy ścieżki znajduje się na placu parkingowym za mostem, kilkaset metrów po wyjeździe z Pyzdr.

Przystanek 1 - Wał przeciwpowodziowy

Zmiany warunków hydrologicznych, w tym zmniejszenie strefy zalewów przez budowę wałów przeciwpowodziowych, są głównym zagrożeniem przyrody doliny Warty. Ograniczają one możliwości utrzymania się specyficznych terenów podmokłych na pozawalu, zwężając strefę zalewów do kilkuset metrów od koryta rzeki.

Dalej położone tereny ulegają postępującemu przesuszaniu i odcięte są od użyźniających namułów niesionych przez wody powodziowe. Przesuszanie umożliwia ponadto zamianę cennych terenów bagiennych w pola uprawne, zwiększa także presję ze strony turystyki, łowiectwa i wędkarstwa.

Budowa wałów przeciwpowodziowych w Nadwarciańskim Parku Krajobrazowym spowodowała znaczące zagrożenia przyrody, ale także pogorszyła stan rolnictwa - przesuszenie to niższe plony i gorszej jakości siano. Po drodze do drugiego przystanku, w borze sosnowym po lewej stronie napotykamy pozostałości zabytkowego, żydowskiego cmentarza.

Przystanek 2 - Łąki i pastwiska

Łąki i pastwiska są półnaturalnymi, bezdrzewnymi zbiorowiskami roślinnymi. W naszej strefie klimatycznej przeważająca ich część powstała na skutek ingerencji człowieka polegającej na wykarczowaniu lasów, a następnie pozyskiwaniu siana (łąki), oraz wypasaniu zwierząt (pastwiska). Na skutek innego sposobu użytkowania łąki i pastwiska różnią się strukturą roślinności. łąki budowane są przez wysokie trawy, turzyce i rośliny dwuliścienne, natomiast pastwiska przez rośliny przystosowane do wydeptywania i zgryzania przez zwierzęta.

Są to rośliny rosnące nisko przy powierzchni ziemi, często wytwarzające rozłogi, jak np. pięciornik rozłogowy i koniczyna biała. Największe obszary pastwiskowe na terenie Nadwarciańskiego Parku Krajobrazowego zajmują tzw. "gęsie pastwiska", gdzie przeważający udział ma pięciornik gęsi. Na trasie ścieżki najczęściej występującymi łąkami są łąki wyczyńcowe i łąki śmiałkowe. Ponadto w dolinie występuje szereg innych typów łąk: rajgrasowe, kaczeńcowe, ziołoroślowe, czy zagrożone wyginięciem w skali Europy łąki trzęślicowe.

Roślinami, które można spotkać we wszystkich typach łąk, są np. rzeżucha łąkowa, jaskier ostry i firletka poszarpana. Łąki i pastwiska są środowiskiem życia wielu gatunków zwierząt, w tym duży udział mają ptaki budujące gniazda bezpośrednio na ziemi. Należą do nich: czajka, rycyk, krwawodziób, świergotek łąkowy, pliszka żółta. Wiosną zobaczył można tokujące bataliony.

Przystanek 3 - Pola uprawne

Pola są to obszary rolniczo przekształcone przez człowieka, na których uprawia się rośliny okopowe (ziemniak, burak) lub rośliny zbożowe (pszenica, żyto, jęczmień, owies). Z takim typem środowisk związana jest określona grupa zbiorowisk roślinnych, które nazywane są zbiorowiskami segetalnymi.

Budujące je gatunki bardzo dobrze znoszą zabiegi rolnicze, a wręcz wykorzystują je do rozprzestrzeniania swoich diaspor. Produkują ogromne ilości nasion o wielkiej żywotności. Należą do nich: mak polny, wyka czteronasienna, wyka kosmata, chwastnica jednostronna, miotła zbożowa, chaber bławatek i kąkol polny. Rośliny segetalne często bywają zawleczone z innych regionów geograficznych. Także takie zmienione przez człowieka środowiska są miejscem życia zwierząt, np.: myszy polnej, skowronka polnego, czy potrzeszcza.

Przystanek 4 - Bór sosnowy

Bór jest to formacja leśna roślinna budowana głównie przez gatunki drzew iglastych, występująca na kwaśnych, ubogich glebach bielicowych. Na terenie Parku występują jedynie bory sosnowe, które generalnie charakteryzuje dominacja sosny pospolitej. W zależności od wilgotności i zasobności siedliska wyróżnia się kilka typów borów sosnowych.

Najczęstszym jest subatlantycki bór świeży z mszysto-krzewinkowym runem, urozmaiconym sinymi kępami mchu o nazwie bielistka sina. Na ciepłych, południowych stokach pagórków wydmowych rośnie bór goryszowy. Skrajnie jałowe i suche, przyszczytowe partie wydm porasta bór suchy (chrobotkowy).

Gatunki roślin najczęściej spotykane w tych borach to: borówka brusznica, borówka czernica, wrzos zwyczajny, kostrzewa owcza. Pospolicie występujące gatunki ptaków to: zięba, śpiewak i sosnówka.

Przystanek 5 - Starorzecze

Starorzecza są to zbiorniki wodne powstałe z odciętych meandrów rzeki. Są one stale lub okresowo zasilane wodą z rzeki, albo też tracą z nią połączenie i ulegają zamulaniu. Roślinność tych naturalnych zbiorników wodnych wykazuje charakterystyczny, pasowy układ, który uzależniony jest od głębokości wody. W miejscach najgłębszych dno i toń wodną zasiedlają elodeidy, czyli rośliny zakorzenione, całkowicie zanurzone w wodzie m.in.: rdestnica grzebieniasta, rogatek sztywny i moczarka kanadyjska.

Następny pas, tam gdzie jest nieco płycej, to nimfeidy - rośliny wodne zakorzenione o liściach pływających na powierzchni wody: grzybienie białe, grążel żółty i żabięciek pływający. Obok nich występuje pleuston. Są to drobne rośliny unoszące się po powierzchni: rzęsa drobna, rzęsa garbata, wolffia bezkorzeniwa. W miejscach jeszcze bardziej wypłyconych występuje kolejny pas roślinności - szuwary właściwe. W ich skład wchodzą wielkie helofity (rośliny bagienne), jak np.: pałka szerokolistna, trzcina pospolita, skrzyp bagienny oraz tatarak zwyczajny.

Ostatni pas roślinności związany ze środowiskiem wodnym, występujący na obszarach, gdzie woda często wysycha, tworzą szuwary turzycowe złożone z wysokich turzyc np.: turzycy błotnej. Starorzecza są środowiskiem życia bardzo wielu zwierząt. Napotkać tu można ślimaki, ważki, a także chruściki. Licznie występują ptaki: perkoz dwuczuby, bąk, łabędź niemy, rybitwa czarna itp. Pod wodą pospolicie występują rozwielitki, oczliki i wodopójki. Wśród ryb na uwagę zasługują piskorz, różanka i koza.

Przystanek 6 - Rzeka Warta

Warta jest rzeką średniej wielkości, o długości 808,2 km. Jej źródła znajdują się na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej, a uchodzi do Odry w okolicach Kostrzyna. W obrębie Parku płynie Doliną Konińską, która jest częścią Pradoliny Warszawsko-Berlińskiej. Z brzegami rzeki związane są jedne z najrzadszych europejskich lasów - łęgi wierzbowe, których drzewostan tworzą głównie wierzba biała i wierzba krucha.

Dzisiaj, na skutek działalności rolniczej i źle prowadzonej regulacji rzek, zachowały się już tylko w małych fragmentach. Często zastępują je zarośla wiklin nadrzecznych z dominującymi wierzbą trójpręcikową i wiciową. Szczególnego uroku dodają im tzw. zbiorowiska welonowe, budowane przez pnącza kielisznika zaroślowego, chmiel zwyczajny i kanianka wielką. Nad brzegiem Warty zobaczyć można wiele gatunków ptaków: krzyżówkę, krakwę, bączka, kormorana, wilgę. Tu napotkać można żeremia i nory bobrów.

Punkt końcowy ścieżki - Schronisko PTTK "Chatka Ornitologa"

Ścieżka kończy się w małej wsi Białobrzeg. Zobaczyć tu możemy tradycyjne, zanikające już żurawie do czerpania wody. Na obrzeżach wydm odnajdziemy murawy szczotlichowe, a przy zagrodach roślinność ruderalną. Są tu także 3 gniazda bociana białego założone na słupach energetycznych, w tym dwa umieszczone na specjalnych platformach, które zabezpieczają ptaki przed porażeniem prądem.

Opracowano na podstawie strony internetowej Regionalnego Centrum Informacji Turystycznej w Koninie - szlaki edukacyjne otrzymano z Nadleśnictwa Konin i Zespołu Parków Krajobrazowych.