Światowy Dzień Książki i Praw Autorskich

 „Kiedy pierwszy raz czytam dobrą książkę, doświadczam uczucia, jakbym zyskał nowego przyjaciela” – powiedział Johann Wolfgang Goethe. Konieczność pozostania w domach sprawiła, że wiele osób zyskało w ostatnim czasie niejednego „znajomego”. 23 kwietnia to dzień, w którym warto docenić ich obecność.

Światowy Dzień Książki i Praw Autorskich obchodzony jest od 1995 roku. Święto zostało ustanowione przez UNESCO na wniosek hiszpańskiego rządu oraz Międzynarodowej Unii Wydawców. Jego podstawowym celem jest promowanie czytelnictwa, a także ochrony własności intelektualnej dzięki obowiązującemu prawu autorskiemu. Data jest symboliczna dla światowej literatury, ponieważ tego dnia zmarli: hiszpański pisarz Miguel de Cervantes (autor powieści „Przemyślny szlachcic Don Kichote z Manchy”), William Szekspir (angielski poeta i dramaturg, spod którego pióra wyszły m.in. „Hamlet”, „Makbet” czy „Romeo i Julia”) oraz peruwiański historyk Inca Garcilaso de la Vega. To także rocznica urodzin lub śmierci innych wybitnych twórców. Z inicjatywą organizacji dnia poświęconego książce już w 1926 roku wystąpił wydawca z Walencji – Vincente Clavel Andrés. Od 1930 roku w Hiszpanii ma on charakter oficjalnego święta, a od 1964 roku zwyczaj ten przejęły wszystkie państwa hiszpańskojęzyczne.

Dodatkowo od 2001 roku UNESCO postanowiło przyznawać tytuł Światowej Stolicy Książki miastu, które przygotowało najlepszy program promujący czytanie. Musi on zakładać prowadzenie działań na poziomie miejskim, regionalnym, krajowym oraz międzynarodowym. Jako pierwszy tytułem został wyróżniony Madryt. W 2016 roku Światową Stolicą Książki był Wrocław. W tym roku jest to stolica Malezji – Kuala Lumpur.

Wyniki ostatnich badań czytelnictwa w Polsce opublikowane przez Bibliotekę Narodową nie napawają optymizmem. W 2018 roku jedynie 37% respondentów deklarowało przeczytanie co najmniej jednej książki w ciągu roku. Na brak zainteresowania książkami ma wpływ wiele czynników. Głównym z nich jest dostęp do licznych źródeł wiedzy w wersji elektronicznej. Potrzebnych informacji szukamy najczęściej w Internecie. Od lat zmieniają się również zwyczaje związane ze spędzaniem wolnego czasu. W wolnych chwilach Polacy chętnie sięgają po rozrywkę cyfrową. Możliwe, że statystyki dotyczące roku 2020 będą bardziej optymistyczne. Wpłynąć na nie może fakt, że obostrzenia wymuszone przez panującą epidemię, zmuszają do pozostania w mieszkaniach, a znudzeni domownicy zamiast setny raz spojrzeć w telefon, sięgną po książki zalegające na regałach lub zajrzą do internetowych księgarni.

Monika Tomczak