Dwujęzyczność w praktyce i teorii, czyli dogadajmy się

Wielkopolskie Samorządowe Centrum Kształcenia Zawodowego i Ustawicznego we Wrześni zrealizowało wraz z Young Learners Sig i innymi partnerami, w tym Starostwem Powiatowym we Wrześni, warsztaty O dwujęzyczności i nie tylko. Wydarzenie przyciągnęło około 100 uczestników, głównie pracujących w przedszkolach i szkołach, ale nie tylko.

Bardzo bogaty program całodziennych warsztatów 15 lutego dotyczył nauczania dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Gościem specjalnym konferencji był dr Grzegorz Śpiewak, absolwent Uniwersytetu Warszawskiego i University of Essex. Stypendysta Fundacji Sorosa i Fundacji Batorego, wykładowca w Instytucie Anglistyki Uniwersytetu Warszawskiego i w programie on-line MATESOL w nowojorskiej uczelni the New School, współpraca projektu Dodotok.

Jego żywiołowe, arcyciekawe wystąpienie w zupełnie nowym świetle postawiło dotychczasową filozofię nauczania angielskiego w szkołach – ale także i w domach. Powołując się na przykłady innych krajów, wykładowca przekonywał, że normalną sytuacją jest, gdy dziecko uczy się równocześnie dwóch języków i przestrzegał, że puryzm językowy może być tu przeszkodą. – Niesłusznie. Nie należy bać się mówić po angielsku tylko dlatego, że nie mówimy z perfekcyjnymi akcentem, używając nienagannej gramatyki itd. Najważniejsza jest nie wymowa, a skuteczność komunikacyjna – mówił Śpiewak. Dlatego język angielski powinien być w szkole obecny nie tylko na zajęciach językowych, ale używany przez wychowawców i innych pracowników, a nawet rodziców. Ma to służyć przekonaniu dziecka, że obydwa te języki pozwolą mu się skutecznie skomunikować. Biegłość w posługiwaniu się angielskim ma znaczenie drugorzędne. Nie należy się przejmować, kiedy nie jesteśmy w stanie mówić na poziomie native speakera, z doskonałym akcentem. Ważne, że potrafimy się po prostu dogadać.

Dwujęzyczność we współczesnym rozumieniu nie dotyczy tylko osób wychowanych w rodzinach mieszanych (np. mama Polka, tata Anglik) ani osób w równym stopniu znających oba języki. Oznacza ona zwyczajowe użycie dwóch języków przez daną osobę, przy czym kryterium znajomości nie jest tu istotne. – Uczymy się języka nie po to, aby się nim popisywać, ale żeby realizować określone cele komunikacyjne – mówił dr Śpiewak. – Ważne, żeby uczyć komunikacyjnie, a nie gramatyki – kontynuował. Jest to istotne szczególnie w edukacji najmłodszych dzieci. Wykładowca podkreślał, że za edukację językową dziecka odpowiedzialny jest nie tylko anglista, ale całe otoczenie – wszędzie: w szatni, przy posiłkach, w łazience, we wszystkich codziennych sytuacjach  warto mówić po angielsku. I co ważne, nie muszą tego robić tylko wykwalifikowani nauczyciele języka. Zachęcał do wykształcenia nawyku funkcjonalnej dwujęzyczności, czyli po prostu praktykowanej w codziennych życiowych sytuacjach. – Trzeba zrobić wszystko, aby język obcy stał się mniej obcy – powtarzał zapełnionemu audytorium dr Śpiewak.

W programie znalazły się też wykłady poświęcone uniwersalnemu językowi ciała, dwujęzycznym lekturom, językowi obrazu i sposobom dotarcia do spontaniczności i płynności w języku angielskim. Całości towarzyszyły stoiska z mnogością materiałów edukacyjnych.

Konferencję jak zwykle zrealizowała dr Urszula Kropaczewska, dyrektor Centrum, która z niezmordowaną energią i sukcesem uskutecznia coraz to nowe projekty. Warto tu przypomnieć, że w bogatej ofercie placówki są kursy, studia podyplomowe, w jej skład wchodzi szkoła policealna i liceum dla dorosłych. Pół roku temu we Wrześni ruszyły m.in. pierwsze w powiecie studia pielęgniarskie, co było wielkim osiągnięciem Centrum.

(asz)